protein kinaz c ne demek?

Protein Kinaz C (PKC)

Protein Kinaz C (PKC), hücre içi sinyal iletiminde önemli rol oynayan bir serin/treonin kinaz enzim ailesidir. Çeşitli hücresel süreçlerde, örneğin hücre büyümesi, farklılaşma, apoptoz ve inflamasyon gibi olaylarda görev alır.

PKC ailesi, farklı aktivasyon mekanizmaları ve substrat özgüllüklerine sahip izoformlardan oluşur. Başlıca PKC izoformları şunlardır:

• Klasik PKC'ler (cPKC): Kalsiyum (Ca2+), diasilgliserol (DAG) ve fosfolipitler tarafından aktive edilir. (örn., α, βI, βII, γ)
• Yeni PKC'ler (nPKC): DAG tarafından aktive edilir, ancak kalsiyuma ihtiyaç duymaz. (örn., δ, ε, η, θ)
• Atipik PKC'ler (aPKC): DAG veya kalsiyum tarafından aktive edilmez. Fosfatidilserin ve diğer lipitler tarafından regüle edilir. (örn., ζ, ι/λ)

Aktivasyon Mekanizması:

PKC'nin aktivasyonu genellikle bir fosfolipaz C (PLC) yolu ile başlar. PLC, hücre zarı fosfolipitlerinden fosfatidilinositol 4,5-bisfosfat (PIP2) 'yi hidrolize ederek DAG ve inositol trifosfat (IP3) üretir. IP3, endoplazmik retikulumdan kalsiyum salınımını tetikler. Artan kalsiyum ve DAG seviyeleri, PKC'nin hücre zarına translokasyonunu ve aktivasyonunu sağlar. Aktive olan PKC, hedef proteinleri fosforile ederek hücre içi sinyal kaskadını başlatır.

Fizyolojik Rolleri:

PKC, çok çeşitli hücresel süreçlerde rol oynar:

• Nörotransmisyon: Sinir hücrelerinde nörotransmitter salınımını ve sinaptik plastisiteyi düzenler.
• Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık hücrelerinin aktivasyonu, farklılaşması ve sitokin üretiminde rol oynar.
• Hormon Salınımı: Endokrin hücrelerde hormon salınımını kontrol eder.
• Kanser: Hücre proliferasyonu, anjiyogenez ve metastaz gibi kanser süreçlerinde rol oynar.

Klinik Önemi:

PKC'nin disregülasyonu, çeşitli hastalıklarla ilişkilendirilmiştir, örneğin:

• Kanser: PKC izoformlarının aşırı aktivasyonu veya mutasyonları, kanser gelişimine katkıda bulunabilir.
• Diyabet: İnsülin direnci ve glukoz metabolizması üzerinde etkileri vardır.
• Kardiyovasküler Hastalıklar: Kalp kası fonksiyonu ve kan basıncı regülasyonunda rol oynar.
• Nörolojik Bozukluklar: Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklarda rol oynadığı düşünülmektedir.

PKC, bu nedenle, çeşitli hastalıkların tedavisinde potansiyel bir ilaç hedefi olarak kabul edilmektedir.